دولت اسلامی عراق و شام (به عربی : الدولة الاسلامیة فی العراق والشام ) با نام اختصاری داعش یک گروه ستیزه جوی جهادگرای سلفی است که پیروی یک آموزه بنیادگرای وهابی از اسلام سنی است.
در ادامه مطلب همراه ما باشید.
این گروه که از ژوئیهٔ 2014 ادعای خلافت جهانی کرده است و خود را دولت اسلامی (به عربی: الدولة الاسلامیة ) می نامد؛ همچنین بخش های بزرگی از شمال عراق و شرق سوریه را با جمعیت های 2٫8 و 8 میلیون نفر و بخش های کوچکی را در لیبی، نیجریه و افغانستان در تصرف خود دارد. این گروه به رهبری ابوبکر البغدادی از مجاهدین سلفی جداشده از شبکهٔ القاعدهتأسیس شده و با دولت های عراق و سوریه و دیگر گروه های شورشی مخالف دولت سوریه وارد جنگ شده است. داعش یکی از رادیکال ترین گروه های اسلام گرا در خاورمیانه است. آن ها علاوه بر عراق و سوریه بخش هایی از لیبی و نیجریه را نیز در کنترل خود دارند و گروه های هم پیمان آن در نقاط دیگر دنیا مثل افغانستان و آسیای جنوب شرقی نیز فعال هستند.
ریشه داعش به جماعت توحید و جهاد می رسد که در سال 1999 به رهبری ابومصعب الزرقاوی تأسیس شد و در سال 2004 به شبکه القاعده پیوست و پس از آن به القاعده عراق معروف شد. این گروه که وارد جنگ با دولت عراق و نیروهای آمریکایی مستقر در عراق شده بود در سال 2006 با چندین گروه اسلام گرای دیگر ائتلاف کرده و «مجلس شورای مجاهدین» را تشکیل داد که یک قدرت مهم در استان انبار وسیعترین استان عراق محسوب می شد. در 13 اکتبر همین سال مجلس شورا به همراه چند گروه شورشی دیگر «دولت اسلامی عراق» را تشکیل داد. ابوایوب المصری و ابوعمر بغدادی دو رهبر اصلی دولت اسلامی عراق بودند که در 18 آوریل 2010 در عملیات ارتش آمریکا کشته شدند و ابوبکر بغدادی جایگزین آنها شد.
برگرفته از ویکی پدیا
با آغاز جنگ داخلی سوریه نیروهای دولت اسلامی وارد سوریه نیز شدند و در 8 آوریل 2013 نام «دولت اسلامی عراق و شام» را بر خود نهادند و از آن پس با نام مخفف داعش معروف شدند. آنها به سرعت بخش هایی از شمال شرقی سوریه را تصرف کرده و شهر رقه را به عنوان پایتخت خود انتخاب کردند. سپس همزمان با اقدام نظامی در سوریه به عراق حمله کرده و موفق شدند رمادی و فلوجه مهمترین شهرهای استان انبار در عراق را به قلمرو خود اضافه کند. در ژوئن 2014 مهمترین موفقیت داعش با تصرف موصل ـ دومین شهر بزرگ عراق ـ به دست آمد. آنها در ماه های بعد نیز پیشروی های زیادی داشته و تا خرداد 1394 حدود نیمی از خاک سوریه و بخش های شمال غربی عراق را در تصرف خود دارند. داعش در این دوره بخش هایی از متصرفات خود را نیز از دست داده و از جمله شهر مهم تکریت را در فروردین 1394 به ارتش عراق و نیروی شبه نظامی حشد شعبی که برای جنگ با این گروه تشکیل شده، واگذار کرد داعش در اواسط نوامبر 2015 سنجار را هم از دست داد هم چنین در 28 دسامبر 2015 رمادی را از دست داد گفته می شود این دومین بار است که این گروه این شهر را از دست داده همچنین دولت عراق اعلام کرد که عملیات بعدی آنها تصرف موصل دومین شهر بزرگ عراق است و افزود که بعد از یک یا دو سال داعش را از عراق بیرون خواهند راند.
این گروه پس از گسترش متصرفات خود در 29 ژوئن 2014 اعلام کرد که از این پس نام آن «دولت اسلامی» است و یک خلافت جهانی را تشکیل داده و ابوبکر بغدادی رهبر گروه را نیز به عنوان خلیفه معرفی کرد و فعالیت های حکومتی خود را گسترش داد (از جملهٔ این اقدام ها چاپ اسکناس با واحد دینار داعش و گذرنامه، درست کردن پلیس، صدور نفت، راه اندازی شبکهٔ تلویزیون، برگزاری گشت های گردشگری است). هرچند ریشه داعش به گروه های مرتبط با شبکه القاعده می رسد اما با جبههٔ نصرت شاخه رسمی القاعده در سوریه وارد جنگ شده است و القاعده بارها نسبت داعش به خود را رد کرده است. شکاف بین القاعده و داعش به سال 2013 میلادی برمی گردد. الظواهری در این سال بعد از اینکه گروه داعش به بدرفتاری با شهروندان سوری و شورشیان رقیب متهم شد از این گروه خواست، فعالیت های خود را روشن سازد. ایمن الظواهری در گفتگویی اتهام ها در مورد این که بشار اسد، رئیس جمهور سوریه ممکن است برای ایجاد آشوب به داخل گروه های جهادی نفوذ کرده باشد را رد کرد و گفت: «اگر من دستور بدهم با برادران مجاهدت بجنگ، از من اطاعت نکن. اگر من دستور بدهم که خود را میان برادران مجاهدت منفجر کن از من پیروی نکن.»